Duurzaam is een verhullend woord voor kleine stapjes in processen om wat spaarzamer om te gaan met onze hulpbronnen……maar die fase gaan we achter ons laten, althans op die manier.
Een paar weken geleden is er een convenant gesloten met onder andere Sharon Dijksma over nutriëntenkringlopen binnen het fenomeen circulaire kringloop. Vlak erna woonde ik een platformdiscussie van het Ministerie I & M bij over hetzelfde onderwerp. Het fascinerende is dat: zodra je in kringlopen gaat denken dat de wereld een stuk overzichtelijker wordt…..ik zeg niet dat de problemen minder worden.
Zo is (her)gebruik reststromen een leuk speeltje, maar feitelijk moeten we grondstoffen gebruiken/maken die het issue reststromen niet oproepen. Ik bedoel maar: een kartonnen bakje maken van tomatenstengels is een leuk knuffelonderwerp voor bestuurders en bobo’s en wellicht fijn voor de marketing……maar de echte vraag is hoe ontwerp je een tuinbouwproductie die 'circulair'is.
Recirculeren binnen een bedrijf is een leuke tijdelijke oplossing om problemen beheersbaar te maken. Mineralen meststoffen komen uit eindige bronnen….dus uit 'circulair oogpunt' al lastig.…..deze meststoffen verlaten in drie stromen het productiebedrijf:
1. Via product naar consument….van consument naar riool of GFT-vat
2. Via organische reststroom naar…..compost
3. Via substraat reststroom naar ??????
Feitelijk zou de tuinbouw deze kringloop moeten bewaken of adopteren, bv:
1. Neem verantwoordelijkheid in het terugwinnen van mineralen uit rioolslib
2. Haal 'het' compostdeel terug in de productie
3. Recirculeer op regioniveau
4. Scheidt substraten (op zichzelf een uitdagende prille kringloop) en mineralen als reststroom
5. Zorg als sector voor een jaarlijks quotum stikstof dat “de planten” binden vanuit de lucht
6. Participeer in fosfaatterugwinning uit landbouwgronden
7. En nog een paar……..
En de CO2-kringloop…..daar wordt ook groter denken verwacht. We hebben in zo’n tweehonderd jaar plantaardige biomassa in grote hoeveelheden verstookt in de vorm van turf, steen- en bruinkool, olie en gas. Daardoor stijgt het CO2-gehalte met ongewenste effecten……een kringloop is een dynamische balans van onttrekking en vastlegging. Om dit te herstellen zullen we in rap tempo over moeten gaan naar structurele CO2 vastlegging….dus geen 0-emissie maar een 'negatieve emissie'.
Dat is toch even gemakkelijker denken: in plaats van het energieverbruik moet minder en anders.….is er ook ruimte om processen toe te passen die CO2 lange tijd 'opbergen'. Dan hebben we het niet meer over tomatenbladeren omtoveren tot bioplastic….nee dan praten we over processen die rechtstreeks CO2 uit de lucht gebruiken…….toch een voor ons bekend kunstje.
Wat dacht u van een klimaatconvenant vanuit de tuinbouw.
Lees dit nieuwsbericht ook als weblog in SierteeltNet en GroenteNet