Het is 2035... De kringlooplandbouw floreert. De burger koopt zijn vlees, groenten en fruit bij winkels die gespecialiseerd zijn in producten geproduceerd in Gelderland. Hazelnoten en walnoten met het keurmerk “De Gelderse Noot” glanzen in de schappen van die winkels. Op andere plekken in de winkel vind je de hazelnotenpasta, de walnotenmelk en meerdere producten gebaseerd op Gelderse noten. De coöperatie “De Noten” kan op afstand mee kijken en zo zorgen voor een goede aanvoer van noten en andere producten indien de voorraad in de schappen te laag wordt. De kwaliteit van de noten blijft door deze korte logistieke keten hoog.
De Gelderse burger koopt met voorkeur de Gelderse Noot, ze zijn smaakvol, goed te bewaren, betaalbaar en zien er fantastisch uit. Er zitten zelfs walnoten tussen met rood vruchtvlees! En met kerst vliegen de grote paardennoten de winkel uit. De burger koopt de Gelderse noot niet alleen om de regionale productie te steunen, hij eet en gebruikt de noten ook zoals door de nieuwe voedingsrichtlijn van 2032 is voorgeschreven, namelijk 35 gram ongezouten noten per dag. Dit superfood zorgt ervoor dat de vitaliteit van de burgers hoog is.
In Gelderland zijn ruim 1000 ha hazel- en walnoten tot volle productie gekomen. Graslanden met walnotenbomen worden begrensd door bouwlanden met stroken hazelaars (strokenteelt). Perceelranden bestaan uit struiken en bomen die de biodiversiteit bevorderen, maar produceren ook stuifmeel voor de bestuiving van de noten. Op de grens tussen productieland en sloten staan bufferstroken bestaande uit hazelaars, zij zorgen voor schoon en helder oppervlaktewater dat krioelt van het leven. Wandelaars doorkruisen de productievelden en genieten van het mooie landschap waarbij op de wandelpaden uitleg wordt gegeven over de vele facetten van deze robuuste nieuwe teelt. Deze nuts discovery trails zijn 66 kilometer en de intentie is dat je die in 2 dagen moet afleggen met alleen noten en afgeleide producten daarvan als voedsel (walnotencake, notenmelk). Een uitdaging die veel mensen uit de, in de zomer te warme, steden van het westen trekt. Als beloning wacht op het einde een zak van 5 kilo Gelderse noten en een voldaan gevoel.
In oktober vallen de noten op de grond. Boeren gaan met hun e-machines het veld op om de noten te rapen. Deze e-machines zijn opgeladen met de zonnepanelen op de schuren en zijn zo gebouwd dat ze de bodem niet verdichten. De noten mogen niet te lang op de grond liggen, kwaliteit is erg belangrijk. Een deel van de boeren verwerkt de noten zelf, een veel groter deel is aangesloten bij de coöperatie “De Noten”. De coöperatie is opgericht in 2023 door een aantal boeren en ondernemers in Gelderland. De coöperatie levert noten onder het keurmerk de Gelderse Noot, hoewel de provincie zelf liever spreekt van Noix de Gelre. Dat keurmerk stel allerlei eisen aan de boeren, de grond, de percelen, de rassen, de plantdichtheid, de teelthandelingen, de oogst, de opslag, de verwerking en de logistiek. Alleen als je aan alle eisen voldoet mag je onder dat keurmerk leveren. Controle is in handen van een nieuwe instelling, speciaal opgericht door het Ministerie van Streekproducten, om de kwaliteit te borgen. De eisen van het keurmerk zijn voor de boeren gemakkelijk op te brengen, omdat ze afgestemd zijn op de marktvraag en omgezet naar adviezen voor de boeren. Vanaf de start wordt er al gewerkt met de richtlijnen. Het zijn dus geen extra kosten, maar juist besparingen die de ondernemer realiseert en dat, terwijl door een uitgekiende marketing en communicatiestrategie de prijs in de winkels op een goed niveau blijft. Een robuust verdienmodel voor de boer en een gunstige prijs-kwaliteit verhouding voor de burger voor een product met een geborgde kwaliteit en een vaste waarde in de kringlooplandbouw.
De gevallen noten worden per ras verzameld en bij inzamelpunten van de coöperatie “De Noten” afgeleverd. De mechanisatie is goed georganiseerd. De grote telers hebben hun eigen machines, de overige gebruiken de machines van de coöperatie. Na transport naar de centrale vestiging worden de noten per ras gewassen, ontdaan van hun bolster en gesorteerd op grootte. De loze en slechte noten worden eruit gehaald. Hierna worden ze volgens de eisen van de Gelderse noot gedroogd en opgeslagen onder geconditioneerde omstandigheden. Vanuit die opslag worden de noten verpakt in netjes en afgeleverd. Het deel van de noten speciaal geteeld voor de verdere verwerking (zoals industrienoten bij de hazelnoten en speciale walnootrassen voor de olie) wordt gekraakt, geschoond en luchtdicht verpakt opgeslagen totdat verdere verwerking plaats vindt.
Het is 2025. Er zijn veel ondernemers die willen starten met notenteelt en de uitgangspunten van het keurmerk Gelderse Noot gebruiken om een goed plantplan op te stellen. De voorschriften zijn duidelijk en helder. De meest ondernemers kiezen voor plantages waarbij het risico gespreid wordt. Ze telen zowel hazel- als walnoten, hoewel melkveehouders vaak kiezen voor walnoten, zien we de akkerbouwers en fruittelers kiezen voor hazelnoten. Het snoeiwerk past beter in hun arbeidsfilm. Bij hazelnoten ligt de nadruk op industrienoten (mooie ronde noten), maar ook de tafelnoot wordt veelvuldig aangeplant. Bij walnoten kiest men rassen die gekraakt voor olie en verdere verwerking in allerlei producten. De aankoop van de noten voor de ondernemers wordt gefinancierd door het Gelderse bedrijfsleven. De bomen leggen CO2 vast in boom en bodem en zo wordt Gelderland klimaatneutraal gemaakt op een wijze waar je alleen maar van kunt dromen.
Het is 2021. CropEye, Veld4 en De Zandse Notengaard starten een project om het concept “Gelderse Noot” te ontwikkelen. Ze zien een mooie stip op de horizon, maar de weg erheen is moeilijk en lang. Ze kunnen het niet alleen en al snel sluiten meerdere belanghebbende zich bij hen aan. Het keurmerk “Gelderse Noot” is geboren.
Wilt u meer informatie over het project Gelderse Noot, neem dan contact op met: